Wat als liefdadigheid nep blijkt te zijn?
Vraag
Wat gebeurt er als een liefdadigheidsorganisatie waaraan je geld hebt geschonken nep blijkt te zijn? Telt het nog steeds als liefdadigheid? Hoe kan men ooit zeker zijn dat het geld naar de juiste zaak gaat?
Antwoord
Beste N___:
Tot de komst van de Messias zullen er altijd immorele mensen zijn die zelfs op het gebied van liefdadigheid dit tot hun eigen voordeel zullen gebruiken. Oplichterij inzake liefdadigheid was er ook al in oude tijden. Hier is een voorbeeld uit de Talmud (Ketubot 67b):
Rabbi Chanina zond regelmatig vier zuz (een valuta-eenheid uit de tijd van de Talmud) aan een bepaalde man op de vooravond van de Sabbat. Op een dag zond hij dit bedrag door middel van zijn vrouw, die terugkwam en hem vertelde dat de man het niet nodig had. "Wat heb je gezien?" Vroeg Rabbi Chanina.Wat bedoelde Rabbi Chanina hiermee? Heel simpel: theoretisch zijn we verplicht om iedereen te geven wat zij vragen. Als we niet geven, is dat gelijk aan afgodendienst. Bedrieglijke mensen redden ons van deze verwoestende afgoderij door ons een excuus te geven niet te geven: we kunnen altijd zeggen dat we wel wilden geven, maar het niet deden omdat het misschien wel oplichterij was geweest."Ik hoorde dat hij vroeg:'Waarop wil je eten: op het zilverkleurige of op het goudkleurige tafellaken?'" antwoordde de vrouw van de rabbi.
In een dergelijk geval, zei Rabbi Chanina, zeiden de wijzen:"Kom, laat ons de bedriegers dankbaar zijn! Want als het niet voor hen was, dan zouden we elke dag zondigen...want een ieder die zijn oog sluit voor liefdadigheid, is als iemand die afgoden aanbidt."
Echter kan niet elke situatie beoordeeld worden door uiterlijke waarnemingen. Dezelfde passage in de Talmoed vertelt van één van de wijzen die liefdadigheid bewees jegens een bepaald individu. Op een dag stuurde hij zijn zoon om het geld te overhandigen. De jongen kwam naar huis en zei: "Zij hebben het niet nodig; Ik zag ze dure wijn drinken."
De vader verdubbelde de som en vertelde zijn zoon: "Integendeel, ze waren natuurlijk eens mensen met een hoge levensstandaard en hebben nu helemaal geen geld meer. Voor hen is, te leven op basis van de geboden liefdadigheid, nog steeds een pijnlijk gebrek."
Het gebod is om elk te voorzien naar zijn behoeften. En soms kan, wat ons misschien onwaardig lijkt, het eigenlijk ook een gebod zijn.
Bovendien, zelfs wanneer de persoon die je iets gaf, helemaal niet nooddruftig was - en je dus niet echt een handeling van liefdadigheid hebt gedaan - toch was je handeling nog steeds een opdracht van liefdadigheid. Liefdadigheid heeft twee aspecten; Het offer van de gever vanwege een gebod, en de daadwerkelijke ontvanger die profiteert van de liefdadigheid. Zelfs als de werkelijke voorziening voor de behoeftige er niet is, toch heb je nog steeds een offer gebracht door te geven.
Alles gezegd en gedaan, dat offer zou beter zijn geweest met een echte daad van liefdadigheid, gegeven aan iemand die het echt nodig had. Je mitzvah is in feite van jou gestolen. Volgens de Talmoed 1) bad Jeremia, de profeet, dat wanneer de goddelozen liefdadigheid zouden geven, dit tot iets ongepast zal leiden, zodat zij geen beloning zullen ontvangen. Misschien moeten we de behoeftigheid van iedereen die vraagt, grondig onderzoeken?
Het hangt ervan af: als je aan een fonds geeft dat het aan anderen doorgeeft, dan moedigt de Tora ons aan om te onderzoeken of de beheerders van het fonds betrouwbare mensen zijn. 2) Hetzelfde geldt als iemand je benadert en je vraagt om een gift: dan is het je recht om te onderzoeken of hij werkelijk verarmd is. Als iemand echter om voedsel vraagt, dan zullen we het onbetwist geven en vertrouwen dat G-d er voor zorgt dat onze liefdadigheid een waardige zaak zal zijn. Dit geldt ook als hij die vraagt ons helemaal onbekend is. Als de vraag van iemand is die we kennen, dan moet ook een verzoek om kleding onbetwist worden behandeld.
Als je geeft en niet nauwkeurig hebt onderzocht of de echte aanvrager het werkelijk verdient, maak je dan niet ongerust; je bent in goed gezelschap. G-d geeft ons alles wat we nodig hebben, en wij hopen dat Hij ons ook niet op basis van een nauwkeurig onderzoek beoordeelt.
Beste wensen, Rabbi Baruch S. Davidson
PS Chabad.org heeft de nodige hulp nodig. Geen grapje, geen oplichting! Klik hier en help ons om anderen te helpen.
Bronnen:Talmud, Bava Batra 9b; Mishneh Torah, Laws of Gifts to the Poor 7:6; Code of Jewish Law, Yoreh De’ah 349:7.
Voetnoten
2) Dit betekent niet dat we voortdurend verantwoording vragen, maar dat we ervoor zorgen dat van de beheerder bekend is dat hij betrouwbaar is.
Bron: What If a Charity Turns Out to Be Fake
