BSD
Toelichting op diverse psalmverzen
- Adonai betekent letterlijk "mijn heer" en is een naam van God.
- Elohim spreek uit Elokim is een gebruikelijke naam voor God in the Hebreeuwse Bijbel.
- Hashem betekent letterlijk: "De Naam" en is een vervangende term voor de Almachtige zodat wij niet riskeren Gods naam ijdel te gebruiken.
- Psalm 1 Vers 2: Tora wordt meestal vertaald met Wet. Dit is echter niet geheel juist. Het betekent: onderwijzing, instructie.
- Psalm 2. Toelichting op het woord gezalfde.
In vers 2 wordt voor gezalfde het Hebreeuwse woord dat afgeleid is van het werkwoord “masjak” gebruikt. Van dit werkwoord is het woord messias afgeleid. “masjak” is zalven in relatie tot een wijding. Zoals het wijden van een priester, profeet of koning.
In vers 6 wordt een ander woord gebruikt voor zalven namelijk “saoek”. Dit woord betekent zalf uitgieten in relatie tot het wassen van het lichaam dat gezalfd wordt en is dus een handeling in tegenstelling met het de handeling van het woord “masjak”. Het woord “saoeak” wordt gebruikt in Deuteronomium 28:40, 2 Samuel 12:20, 2 Samuel 14:2 en Micha 6:15.
Het Hebreeuwse woord dat in vers 12 vertaald is met "reinheid" is "bar". In elke Nederlandse bijbelvertaling wordt dit woord echter vertaald met "zoon". Het kan duidelijk zijn waarom. Zij verwijzen zo naar Jezus. Echter wanneer men dit doet dan gaat het niet om een Hebreeuws woord maar om een Aramees woord. In deze laatste taal is "bar" inderdaad "zoon". Een complicatie is echter dat voor de ballingschap het Aramees niet bekend was in Israel en het hier dus nooit een Aramees woord kan zijn. Koning David, de dichter van deze psalm, leefde ver voor de eerste ballingschap. Ik hoop dat dit bij de lezer te denken geeft op welke wijze christelijke vertalers van de bijbel omgaan met de bijbel om te bewijzen wat niet te bewijzen valt. Overigens is dit niet de enige misser.
Het woord "zoon" in het Hebreeuws is "ben" en dit is gebruikt in vers 7.
Verder komt het woord "bar" o.a. ook voor in psalm 18:21,24,27; 24:4 en 73:1 en wordt door de vertalers keurig met "rein" vertaald. Verder commentaar lijkt ons overbodig.
- Psalm 3. Sela in vers 3 en ook in vers 9 is een schrijfwijze aan het einde van een oordeel of overweging die iemand stimuleert om na te denken over de blijvende betekenis van deze overweging of oordeel, aldus R'Hirsch. Het is een woord dat veel voorkomt in de psalmen.
- Psalm 4. Veel Psalmen beginnen met "voor de dirigent".
- Psalm 7. Vers 1: Een soort muziekinstrument.
Vers 10: Hashem kent het ware karakter van een ieder van ons en Hij oordeelt rechtvaardig dienovereenkomstig.
- Psalm 8. Vers 1. Gittiet is een muziek instrument dat uit Gath kwam (Rashi).
Vers 2 [toont] de betekenis van het Hebreeuwse woord is niet goed bekend.
- Psalm 14. Deze Psalm wordt nogal eens gebruikt om aan te tonen dat er niemand is die goed doet. Maar wanneer we de verzen 1,4 en 5 in samenhang lezen, kortom de hele Psalm in zijn samenhang lezen, dan kan duidelijk zijn dat de eerder genoemde gedachte niet juist is. Het uit verband rukken van teksten is nagenoeg onuitroeibaar. Lees nu ook maar eens Psalm 15.
- Paalm 16.Vers 1: Michtam: dit is een soort muziekin-strument of een bepaalde melodie (Rashi).
Vers 2: Jij: dit is de ziel van David (Rashi).
- Psalm 21. Vers 11: Dit zijn de nakomelingen van Ezau aldus Rashi. Ezau is Edom en Edom is de Westerse wereld.
Vers 12: Dit is een profetie aangaande de slechterik Totus, die heeft gezegd dat hij Hem had gedood. Aldus Rashi.
- Psalm 22. Vers 1: Rashi: Dit is een muziek instrument. Een andere verklaring is dat het gaat over het land Israël, dat een liefdevolle hinde is.
Rabbi Singer: Vers 1-3: Waarom zou Jezus, waarvan de kerk volhoudt dat hij God is, klagen dat, "God is zo ver weg is om mij te helpen?" Bij wie klaagt Jezus? Hoe is het mogelijk dat God, de eerste persoon van de Drie-eenheid, niet de kreten van God - de tweede Persoon van de Drie-eenheid, hoort? Bij wie klaagt deze veronderstelde god/mens? Waarom zou God überhaupt bij God klagen?
De psalmist is verward en verbijsterd als hij God smeekt, waarin hij gelooft, maar wanneer die zwijgt. Hij voelt alsof zijn gebeden opzij werden geschoven.
In de verzen die volgen, bevraagt David zijn gevoelens van verlatenheid bij het opsommen van de momenten waarop God geluisterd en tussenbeide kwam voor zijn voorouders. Als God en Jezus echt één entiteit waren, hoe of waarom zou God Zijn eigen hachelijke situatie niet begrijpen? Hoe kan God zich afvragen waarom God niet Zijn eigen gebeden hoort? Bovendien, wie zijn Gods voorouders?
Het toepassen van de woorden van Psalm 22 op Jezus daagt zelfs de meest vruchtbare verbeelding uit en legt een enorme druk op de leringen van de kerk.
Rabbi Singer Vers 17: In alle bijbelvertalingen wordt hier het Hebreeuwse woord "kaari" vertaald met "doorboord". Dit is een onjuiste vertaling. De betekenis van "kaari" is "als van een leeuw". Op andere plaatsen bijvoorbeeld Jesaja 38:13 wordt dit woord "kaari" door de vertalers vertaald met "als een leeuw". Waarom deze bewust verkeerde vertaling in Psalm 22. Er moet hier gesuggereerd worden dat deze Psalm over de kruisiging gaat.
Luther zei ooit eens "Das Word sollen Sie stehen lassen!" Waarom doet de kerk dat dan niet?
- Psalm 23. Vers 5: Het Hebreeuwse woord dat hier gebruikt wordt is “dasjan” en is dus weer een ander woord dan de woorden voor "zalven" besproken in de toelichting op het woord gezalfd in Psalm 2:6. Zie aldaar.
- Psalm 28. Vers 8: Met "hen" wordt Israël Zijn gezalfde bedoeld.
- Psalm 29. Vers 1: "Machtige". Deze psalm bevat achttien keer de onuitspreekbare namen van God. Daarmee in overeenstemming stelden de joodse wijzen de achttien zegeningen van het zogenaamde Achttiengebed in.
- Psalm 32. Vers 1: maskil: Iedere psalm met “maskil” betekent dat de Psalm uitgesproken is door een tolk.
- Psalm 44. Vers 3: Het eerste hen slaat op het volk Israël, het tweede hen op de Kanaänieten.
- Psalm 45. Vers 1: Shoshaniem kunnen leliën zijn maar ook andere bloemensoorten.
- Psalm 46. Vers 1: Alomot is een muziekinstrument.
- Psalm 48. Vers 8: Maskil is een onvertaalbaar woord. Zie voor de betekenis de toelichting bij Psalm 32.
- Psalm 59. Vers 1: op tascheth: Hij noemde deze psalm zo omdat het op het punt stond te sterven en te worden vernietigd en om genade in deze zaak smeekte. (Rashi).
Bij vertaalwerk uit het Hebreeuws gebruiken wij o.a. een geautoriseerde tekst van de “Evangelische Deutsche Original – Bibel von 1741” met de originele Hebreeuwse tekst en de originele Duitse vertaling van Maarten Luther. De oorspronkelijke Bijbel bevindt zich in de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem. Via microfilm werd in 1986 deze Bijbel herdrukt door Eva Berndt Verlags in Berlijn.
De vertaling van Luther is vaak onnauwkeurig, maar dat is niet wat we hier aan de orde willen brengen. Luther plaatste kopjes boven de hoofdstukken en zo ook boven de Psalmen met de bedoeling een samenvatting te geven.
Onze verbazing, en dat is nog zacht uitgedrukt, heeft betrekking op het kopje boven deze psalm 59: “Juden sind verflucht, und was verrucht, nur Schaden sucht.”
De herziene statenvertaling geeft als kopje "Gebed van een onschuldig vervolgde".
Het is voor ons een volkomen raadsel waarom deze ontboezeming boven deze Psalm is geplaatst. Waarom überhaupt deze ontboezeming? De inhoud is ronduit walgelijk en tekent het karakter van deze “kerkhervormer”. Voor hen die het Duits niet machtig zijn, vrij vertaald staat er: “Joden zijn ver-vloekt, en wat godvergeten is, daar krijg je alleen maar schade van.”
- Psalm 60. Vers 1: sjoesjan edoet is een muziekinstrument.
- Psalm 69. Zie noot bij Psalm 45.
- Psalm 77. Vers 1: Rashi: Jedutun betreft de besluiten en de wetten die over Israël gaan.
- Psalm 80. Zie noot bij Psalm 45.
- Psalm 81. Vers 16: Tijd - Namelijk de tijd van Israël.
- Psalm 88. Vers 1 - magalat leannot: dit is een muziekinstrument.
- Psalm 110. Naar aanleiding van deze psalm het volgende uit de aantekeningen in de Stone Editie van de Hebreeuwse bijbel:
“Er is sprake van een onbekende psalmdichter. Mogelijk één van Davids soldaten die deze psalm schreef over zijn koning.” Aldus Ibn Ezra en Radak.
“Naar aanleiding van vers 4 vermeldt de genoemde Stone editie het volgende: “Een Joodse koning moet zijn als een priester om zijn volk dichter bij de dienst aan God te brengen.”
Overigens is dit een heel moeilijk te vertalen psalm.
Een andere lezing is te vinden op de site van Rabbi Tovia Singer.
- Psalm 118. Vers 13: Jij: De dichter adresseert hier rechtstreeks zijn vijand.
Vers 22: Hoeksteen: David werd verworpen door zijn eigen vader en broers toen de profeet Samuel aankondigde dat één van de zonen tot koning gezalfd zou worden. Niemand dacht eraan David van achter de schapen te roepen.
- Psalm 119. Vers 109: in mijn hand: dit betekent mijn leven is altijd in gevaar.
Deze psalm is opgedeeld in 22 blokjes van steeds 8 verzen. 22 is gebaseerd op het aantal letters in het Hebreeuwse alfabet.
Er komen steeds de volgende woorden terug - achter het Nederlands woord het fonetisch Hebreeuwse woord:
getuigenissen = eedot
geboden = mitswot
voorschriften = paqad
wetten = choeqim
recht = misjpat
weg = arah
De misjpatim, zijn geboden die duidelijk zijn en verstandelijk te verklaren zijn. De logica van deze verordeningen eisen van ons om deze verordeningen te onderhouden en uit te voeren.
Misjpatim zijn de wetten die de mens ook zelf zou hebben vastgelegd zonder dat deze door Hashem bevolen zouden zijn. Enkele voorbeelden hiervan zijn het verbod op stelen en het verbod op moord. Een ieder van ons begrijpt dat voor een goed functionerende maatschappij stelen en doodslaan verboden hoort te zijn.
Er zijn ook geboden, choeqim, die niet duidelijk zijn en geen logische verklaring hebben voor de uitvoering van deze geboden. De choeqim zijn de wetten die ons verstand te boven gaan en wij onderhouden deze wetten gewoon omdat Hashem deze bevolen heeft. Voorbeelden hiervan zijn de spijswetten: het verbod op het eten van melk en vlees tezamen. Vlees- en melkgerechten zijn gescheiden in de kosjere joodse keuken. Ook de reinheidswetten vallen onder deze geboden alsmede de wet van de rode heifer (koe).
Een derde soort van geboden is 'eedot'. De eedot zijn wetten die rationeel verklaard kunnen worden, maar die niet noodzakelijkerwijs uit rationeel oogpunt tot stand zouden zijn gekomen. Met ons menselijk verstand zouden wij deze wetten nooit zelf bedacht hebben. Hashem heeft de 'eedot' gegeven en wij kunnen deze wetten met ons verstand begrijpen. Voorbeelden hiervan zijn het aanleggen van de gebedsriemen, het rusten op sjabbat en het eten van de matsa op Pesach.
Kijk eens naar de vertaling in de gebruikelijke bijbels wanneer het om de verzen 99 en 100 gaat en vergelijk deze eens met onze vertaling.
Onze vertaling luidt "Van al mijn leraren werd ik wijzer, want uw getuigenissen overpeins ik. Van de ouden leerde ik begrijpen, want uw voorschriften onderhoud ik." In de gebruikelijke vertalingen heet het dat "hij verstandiger was dan zijn leraren en meer inzicht had dan de ouderen."
- Psalm 120. Vers 1: Een lied om op te gaan. "Er waren vijftien treden van de trap die leidde van de lagere naar de hogere Binnenplaats van de Tempel. De Psalmen 120-134, de vijftien psalmen om op te gaan, corresponderen met deze treden. Met Sukkot, wanneer een processie, water voor de dienst naar de Tempel bracht, voerden de Levieten, zangers en musici, bij elke trede één van deze psalmen uit."
- Psalm 124. Vers 4: wadi. Dit is een lege rivierbedding die in de regentijd tot een woeste en kolkende stroom kan worden.