Tegenstander en Voorstander
Parasja Wajislach - Genesis 32:4 - 36:43
Een psycholoog, die enige jaren geleden, onderzoek deed naar de religieuze opvattingen in de Joodse gemeenschap, kwam tot de conclusie dat sommige mensen zouden kunnen worden aangeduid als "tegenstanders", terwijl anderen mensen juist "voorstanders" zijn. De eerste groep verzet zich wanneer hen wordt verteld wat ze moeten doen. Bij het overwegen van de details van een bepaald aspect van het traditionele joodse leven, met al zijn doen en niet doen, voelt deze groep dikwijls dat het te veel en te moeilijk is, en zij hebben er moeite mee om eraan te voldoen.
Daarentegen voelt de tweede groep zich geïnspireerd en gestimuleerd. Ze houden ervan te horen wat de Joodse leer hen te zeggen heeft. Als ze horen dat ze door veel moeiten moeten gaan om ervoor te zorgen dat een bepaald aspect van het dagelijks leven beter in overeenstemming is met de joodse wet, aanvaarden ze dat met vreugde. "Geen probleem, ja, natuurlijk....."
Een verdere subtiliteit is dat de tegenstanders dikwijls veranderen in voorstanders. Een man of vrouw die begint met zich/haar te verzetten tegen het idee, dat de traditionele Joodse wetten een rol in hun leven zouden kunnen spelen, eindigt vaak met een bevestiging, dat deze leringen in al hun details voorzien in de meest zinvolle manier van leven. Er bestaan ook mensen die verhuizen van voorstander naar tegenstander zijn. Maar voor iedereen is het verhaal nog in volle gang.
Sterker nog, iemand kan tegelijkertijd zowel een tegenstander als een voorstander zijn. In een bepaalde zaak is de tegenstander dominant; in een andere, de voorstander. Maar in zekere zin is het feit dat de tegenstander tegen is, dat ervoor zorgt dat de enthousiaste voorstander van harte achter zijn bevestiging staat, althans op dat moment. Later zou de tegenstander goed in het spel terug kunnen komen.
Deze twee aspecten van een mens betreffen een thema in de parasja van deze week, Wajislach, 1) zoals uitgelegd door de Lubavitcher Rebbe. Er is een opvallende passage waarin Jakob worstelt met een engel, waarvan de wijzen ons vertellen dat het de spirituele kracht van Ezau was. 2) Hoewel Jacob tijdelijk gewond raakt in de strijd, was de engel niet in staat om hem te overwinnen. Dan vertelt de engel aan Jakob dat, aangezien hij succesvol is geweest in de strijd, hij een nieuwe naam krijgt: Israël. 3)
De naam Jacob heeft betrekking op het Hebreeuwse woord eikev, wat "hiel" betekent. Toen Jacob werd geboren, hield zijn hand de hiel van zijn oudere tweelingbroer Ezau vast. Jacob moest worstelen met Ezau, en ook bij zijn oom Laban. De naam Jacob suggereert strijd en confrontatie met oppositie, en dat in een moeilijke situatie. Daarentegen Israël relateert aan sar, een prins, wat leiderschap suggereert, en omvat de letters van het woord rosh wat "hoofd" betekent.
Eerder in de Tora, 4) toen Abraham en Sarah nieuwe namen van God kregen, werden de oude namen nooit meer gebruikt. In het geval van Jacob blijft de Tora beide namen voor hem gebruiken, Jacob en Israël. De Rebbe legt uit dat dit is omdat zowel Jacob en Israël in elke Jood bestaan. 5) Aan de ene kant is er de tegenstander, die nog steeds moet strijden; anderzijds is er de voorstander die geïnspireerd is.
Voor velen van ons, wordt een groot deel van ons leven doorgebracht in één of andere vorm van strijd, en inspiratie is zeldzaam. Maar voor God, is ook onze strijd kostbaar: de momenten waarop het niet gemakkelijk is. Echter, beide dimensies bestaan binnen onze harten. Op elk moment, aangemoedigd wie weet door wat, kunnen we verhuizen van Jacob naar Israël, van innerlijke strijd naar geïnspireerde verlichting.
Voetnoten
2) Zie Rashi op Genesis 32:25.
3) Ibid. 32:29.
4) Ibid. 17: 5, 15.
5) Zie Likkutei Sichot, vol. 3, pp.795-798.
Bron: Resisters and Affirmers door Tali Loewenthal.
