Wees als een kleine berg
Rachel vroeg mij "Hoe moet ik reageren?"
Haar schoonmoeder was vorige week gekomen om haar te bezoeken. Op de ochtend van haar retour vlucht, haastte zij zich haar koffer in te pakken, terwijl Rachel druk bezig was in de keuken.
Rachel vroeg: "Wat voor eten kan ik voor u klaarmaken om, tijdens uw vlucht naar huis, te gebruiken?"
"Oh niets. Het is wel goed, echt waar. Het is maar een korte vlucht."
"Het is niet zo kort," zei Rachel. "Alsjeblieft, laat me wat eten voor u inpakken voordat u vertrekt."
Maar haar schoonmoeder bleef erbij: "Nee, echt, het is echt wel goed zo!"
Dus gaf Rachel het op.
Later die avond, belde ze haar schoonmoeder. "Hoe gaat het, mam? Hoe was je vlucht?"
"Het ging prima."
"Daar ben ik blij om. Hoe voel je je?"
Nou, om je de waarheid te "zeggen, ik voel me niet erg goed op dit moment. Ik heb een enorme hoofdpijn van het vliegen, en ik ben uitgeput. Maar maak je geen zorgen, het gaat goed met mij. Ik was net zo hongerig en uitgedroogd - ik wilde op de luchthaven geen eten kopen, want daar is het schreeuwend duur. Weet je wat zij rekenen voor een fles water op de luchthaven?!"
"Oy!" antwoordde Rachel, en begon zich erg schuldig te voelen. "Ik had eten voor je moeten maken voor de terugreis."
"Maak je geen zorgen, schat, ik weet hoe het is. Je was zo druk met de kinderen..."
"Het is vreemd," besloot Rachel haar verhaal. "Ik weet dat ze haar best deed mij meer tijd te gunnen door mijn aanbod af te slaan. Maar uiteindelijk, riep ze om meer aandacht voor zichzelf door zo onbaatzuchtig te zijn."
Nederigheid is een moeilijke eigenschap.
Nederigheid wordt geleerd als zijnde een ultieme deugd. Hier is er een voorbeeld van. De Tora heeft niet veel inkt nodig om mensen te complimenteren. In feite maakt zij geen speciale melding van Mozes' wijsheid en leiderschap. Maar het neemt wel een moment om zijn nederigheid te verheerlijken:
"Mozes was bescheidener dan enig ander mens op aarde." 1)
In de 18e eeuw, was de leer van de Baal Shem Tov de aanzet van een beweging voor gewone mensen die later bekend werd als chassidisme. Eén van de grondbeginselen van zijn filosofie - die gebaseerd was op de leer van de Talmoed - was de waarde van de nederigheid. Hij leerde, dat de eenvoudige Jood diepe geestelijke hoogten kon bereiken door zijn nederigheid. En arrogantie, zo leerde hij, was de satan in vermomming.
Dus bescheidenheid is een deugd. Maar nogmaals, dat geldt ook voor zelfbevestiging.
De Code van de Joodse wet opent met het volgende advies: "Laat je niet intimideren door de spotters." Zonder zelfvertrouwen, zal het erg moeilijk zijn om een toegewijde Jood te zijn.
Psychologen hebben erop gewezen dat een gevoel van persoonlijke waarde en het gevoel van eigenwaarde één van de meest essentiële ingrediënten voor geestelijke gezondheid zijn. Het zelfvertrouwen kweekt ook optimisme, veerkracht en charisma - allemaal voorwaarden om een succesvolle leider te zijn.
Dat is het waarom het zo ongewoon lijkt dat Mozes - de grootste leider in de geschiedenis - bekend staat om zijn nederigheid. Mozes had lef. Hij ging voor de rechten van zijn onderdrukte broeders en riskeerde zijn leven voor hun vrijheid. Hij was beslist. Toen de Joden verkeerd handelden, vertelde hij hen dat in niet mis te verstane termen. Toen Korach zijn gezag uitdaagde, kwam Mozes op voor zichzelf als de echte leider van het Joodse volk. En toch, God prijst Mozes voor zijn nederigheid!
Dit komt omdat uit een dieper onderzoek naar de aard van nederigheid en zelfbewustheid blijkt, dat het niet alleen elkaar uitsluitende kwaliteiten zijn, maar dat de één niet kan functioneren zonder de ander.
Hoe vaak nemen we onze gebreken zo serieus dat ze ons verlammen. Net als de perfectionist die een project niet af kan maken, omdat het niet spectaculair is. Wanneer "nederigheid" ons verlamt, weten we dat we ons ego te serieus nemen.
Ironisch genoeg, vergt zelfbevestiging vaak veel nederigheid. Iets te doen buiten het gewone om vereist dat we ons imago op het spel zetten. Het betekent dat ik meer geef om mijn waarheid dan wat andere mensen van mij denken. Dit is het gevoel van eigenwaarde, dat geworteld is in het bewustzijn van de ziel.
Toen God keek naar alles wat Mozes als leider had volbracht, zag Hij diepe nederigheid. Mozes wist dat zijn leven een doel had: het Joodse volk uit Egypte te leiden naar het Heilige Land. God verleende hem de talenten die nodig waren om zijn missie te voltooien. Buiten dat, het was aan Mozes om elk grammetje van zijn door God gegeven persoonlijkheid voor deze missie te benutten. Wat hem zo effectief en zo beslissend maakte was zijn nederige verbintenis met het doel van zijn leven.
Mozes' leven was de fusie van nederigheid en persoonlijke macht. Het is een bedreven kunst, maar wel één die elke Jood kan en moet ontwikkelen. Dat is de reden waarom God ervoor koos om ons de Torah op de berg Sinai te geven. Sinai was een kleine berg. De Midrash vertelt ons dat God koos voor de berg Sinaï, en niet voor een meer indrukwekkende berg, om ons de waarde van de nederigheid te leren. De vraag is natuurlijk deze: Als nederigheid van het grootste belang is, waarom heeft God ons de Tora so wie so op een berg gegeven? Waarom niet op een vlakte of zelfs in een vallei? De term "Berg Sinai" is een contradictio in terminis. Het is een berg, torenhoog en majestueus. En het is Sinai, klein in vergelijking met haar collega bergen, nederig.
De Tora portie van Behar 2) begint met de woorden: "God sprak tot Mozes op de berg Sinaï..." We noemen het gedeelte "Behar" - op de berg. Zelfs niet Behar Sinai, op de nederigste berg, maar gewoon "op de berg". Toen God ons de Tora gaf en ons inwijdde in Jood zijn, zei Hij: "Jullie moeten echt sterk zijn om een Jood te zijn." Wees een berg. Heb ruggegraat. Wees een charismatisch licht voor de volkeren, en geef er niet om als mensen je uitlachen.
Maar wees een nederige berg. Nederig in je erkenning dat je kracht van God komt. De waarde van je leven wordt niet bepaald door je beeld ervan, het gaat om je hogere roeping. Meet jezelf niet af aan de normen van je buren; meet jezelf af aan de potentie van je ziel.
Dat is nederigheid. 3)
Voetnoten
2 Leviticus 25: 1-26: 2.
3 Op basis van de leer van de Rebbe, gepubliceerd in Likkutei Sichot, vol. 1.
Door Rochel Holzkenner
Bron: Be Like a Little Mountain door Rochel Holzkenner.
