Betekent erg religieus erg gestrest zijn?
"Mijn vrienden zeggen dat ik religieus ben, omdat het mij een veilig gevoel geeft," zei Danna.
Het was Shabbat middag, en Danna, Beth en ik luierden op de bank.
"Ik hoor dat ook veel, sinds ik met het houden van Sjabbat begonnen ben," onderbrak Beth. "Eerlijk gezegd weet ik niet wat ik moet zeggen. Misschien is het waar, misschien is de religie mijn ontsnapping."
We zaten stil voor een moment. De vraag woog zwaar.
"Ik ben het met je vrienden eens," zei ik tenslotte. "Het geloof in God moet ons een veilig gevoel geven. Maar dat is niet de reden waarom wij geloven. Wij geloven in God, omdat het zinvol is. Als er een wereld is, moet er een schepper zijn. Ons briljant ontworpen universum laat overal de handtekening van God zien.
"Zelfs de authenticiteit van de Tora is logisch. De Tora beweert dat drie miljoen mensen de wonderen en openbaring op de berg Sinai ervoeren. Wie zou zo'n riskante leugen riskeren? Voor een volk, dat minder dan één procent van de mensheid vormt, moet onze Tora een obscuur boek zijn. Maar het tegendeel is waar, onze Tora is 's werelds best verkochte en meest verspreide boek. Wij geloven in Gods Tora omdat het waar is. Als het ons ook veilig doet voelen, dan is dat mooi meegenomen!"
Ik wou dat ik mij altijd veilig voelde. Het gehoorzamen van de Tora wetten geeft mensen niet automatisch het gevoel veilig te zijn; zij worden daardoor niet in een wereld van rust overgebracht. Was het maar zo gemakkelijk! In plaats daarvan, is het geloof in God als een spier die constante beweging nodig heeft. Om stress en angst terug te dringen is een bewuste meditatie over God nodig. Geloof trekt alles samen tot een doelgerichte mozaïek, terwijl scepsis zich af vraagt of er so wie so enig doel is.
Enkele van de meest religieuze Joden daarbuiten voelden zich helemaal niet erg rustig.
Als er één Joodse leider is geweest, die het idee dat je ultra-religieus kunt zijn en toch nog uiterst gespannen, dan is dat wel rabbi Israël Baal Shem Tov. Hij vertelde vrijwel iedereen die naar hem wilde luisteren, dat de basis van ons gehoorzaam leven, het geloof is dat God wanhopig veel van ons houdt en zich bekommert om het reilen en zeilen van ons leven. De geboden zijn onze manier om ons steeds opnieuw te verbinden met God. Dat is de manier om Hem lief te hebben.
De Baal Shem Tov was niet zonder kritiek. (Kan een Joodse leider ooit zonder kritiek zijn?) Veel mensen, zelfs andere gerespecteerde leiders, vonden dat hij te ver ging door te veronderstellen dat God zo nauw betrokken was bij het leven van ieder schepsel.
Maar de Baal Shem Tov hield vol dat God betrokken is, dat Hij elke creatie op elk moment bezielt, dat hij doelbewust elk detail van het universum bestuurt. De Baal Shem Tov leerde over de goddelijke voorzienigheid uit de mystieke kabbalistische geschriften en vanuit de Talmoed verhalen. Hij beweerde zelfs dat de Tora zelf vol verwijzingen staat over de zorg van God voor onze dagelijkse gang van zaken.
Er was een andere geleerde, een Talmoed wijze, die ook de liefde van God voor de mensheid in de meest eenvoudige verzen van de Tora zag. Zijn naam was Rabbijn Jochanan. Hij leidde God's diepe bezorgdheid voor ons af uit de meest onwaarschijnlijke plaatsen - de Tora lijst van niet-kosjere vogels: "En van deze vogels moet u een afschuw hebben; zij mogen niet gegeten worden; ze zijn een gruwel: de arend [of de griffioen gier], de lammergier, de visarend.....de uil, de aalscholver, de kleine uil..." 1)
Na het bestuderen van deze verzen, werd Rabbi Jochanan geïnspireerd door de aalscholver. Iedere keer wanneer hij een aalscholver zag, loofde hij spontaan God voor het voorzien in de behoeften van elk schepsel. Waarom heeft de aalscholver hem zo intens geinspireerd?
De Tora noemt de aalscholver een Shalach. Volgens de Midrash, wordt het woord "shalach" afgeleid van het woord "Sholeh," wat betekent "stilstaan." De aalscholver is een viseter - hij vangt zijn prooi door te duiken vanaf het oppervlak, en vangt de vis die God heeft voorbestemd om die dag te sterven.
Rabbi Jochanan was zo ingenomen met de shalach en de betekenis, dat iedere keer wanneer hij een aalscholver zag, hij zich verwonderde, "God, uw oordeel bereikt de diepte van de zee. Zelfs de dood van vissen wordt door God bepaald."
Als God het leven van elke vis regelt, dan is het duidelijk dat God de gebeurtenissen in ons leven bestuurt.
Dit klinkt mooi, maar wat met het feit dat een aantal factoren bijdragen aan onze omstandigheden? Hoe zit het met de maatschappij, de politiek, de economie - spelen deze factoren geen grote rol in ons leven? Hoe zit het met onze eigen keuzes die we maken?
Dat was precies de reden waarom Rabbi Jochanan zich zo verwonderde over de aalscholver. De aalscholver brengt zijn snavel onder het wateroppervlak wanneer een school vis voorbij zwemt. De aalscholver eet sommigen, maar anderen niet, en dat is het verhaal van ons leven.
Het leven onder de zee vertegenwoordigt het complexe labyrint van systemen die ons leven beheersen. "Waarom heb ik een lekke band? Door een spijker op de weg." Waarom kreeg ik die baan? De vraag overtrof het aanbod en ik ben gekwalificeerd." Maar als we ons leven van binnen naar buiten konden bekijken, dan zouden we zien dat elke ervaring voor ons op maat is gemaakt. God vervat Zijn masterplan in een natuurlijke keten van gebeurtenissen. "Ja, ik ontmoette mijn Sally als een eerstejaars, we belandden allebei in de wiskunde." Ha! Als jullie eens wist hoe God jullie beiden verleidde om naar die universiteit te gaan, en hoe Hij jullie in dezelfde klas plaatste, zodat je elkaar zou ontmoeten.
De hand van God is, om zo te zeggen, "verdronken" onder de zee van de natuur. In feite is het Hebreeuwse woord voor de natuur "teva", dat zeer vergelijkbaar met het woord "tubu", "verdronken." De natuur overstemt opzettelijk ons vermogen om de hand van God te herkennen als de oorzaak van elke gebeurtenis in onze levens. Deze facade geeft ons de vrije keuze.
Elke keer wanneer we de macht van Gods leiding van de natuurlijke gang van de gebeurtenissen herkennen, bootsen we de aalscholver na. Wij "halen de vis op uit het water," of belichten de plannen van God vanuit de natuurlijke omstandigheden. De loutere erkenning van de Goddelijke Voorzienigheid in ons leven is een prestatie.
De Baal Shem Tov leerde dat pessimisme en stress op gebrek aan geloof wijst, ongeacht hoe religieus we ook zijn. Als God alles onder controle heeft dan is Hij het die naar je omziet en alles wat er gebeurt is een belangrijk onderdeel van je reis. De ziel is optimistisch en zelfverzekerd, en doorziet de andere factoren, die de controle van God verduisteren.
Als de Messias komt, zal het ons duidelijk zijn als de dag dat elke gebeurtenis in ons leven, ons leven veranderend of alledaags, door God werd bepaald, met een zeer specifieke bedoeling en een heleboel liefde. 2)
Voetnoten
Door Rochel Holzkenner. Bron: Does Very Religious Mean Ver Uptight?
