Rabbi Moshe ben Maimon- De Rambam
20 Tevet 5775 (11 januari 2015) is de jaardag van de Rambam, Maimonides.
Mozes Maimonides (1135-1204) staat bekend als een Talmoedgeleerde, Halachist, geneesheer, filosoof en leider van de Joodse gemeenschap. Rabbi Moshe ben Maimon is in de joodse traditie bekend onder de acroniem Rambam en in de wereld onder de naam Maimonides.
De Rambam is één van de belangrijkste personen in de geschiedenis van de Tora kennis en wijsheid. De grootheid van de Rambam wordt door de spreuk die op de grafsteen van de Rambam staat gegraveerd, "Van Mozes [Rabbenoe] tot aan Mozes [ben Maimon] was er niemand zoals Mozes", goed aangeduid.
Zijn leven
De Rambam is in Cordova, Spanje, in het jaar 1135 geboren. Zijn vader Maimon was een directe afstammeling van koning David en was een dajan, een rechter, in het joodse gerechtshof van Cordova. Zijn moeder is overleden toen hij nog jong in jaren was.Op de leeftijd van dertien jaar was de Rambam met zijn familie genoodzaakt de stad Cordova te verlaten. Een fanatieke moslim secte had namelijk de macht overgenomen. Zij vielen de Joden aan en verwoesten vele synagogen. Op zoek naar een andere woonplaats kwamen zij in Fez, Marocco, aan en zij verbleven daar voor een periode van vijf jaar. In 1165 deed de Rambam het land Israël aan en vandaar ging hij naar Alexandrië in Egypte. Later vestigde hij zich in Fostat, dat nu als het Oude Caïro bekend staat en leefde daar tot aan zijn dood.
In Egypte werd de Rambam door zijn broer David financieel ondersteund. Dat gaf de Rambam de mogelijkheid om zich aan zijn studie van de Tora te wijden en om zijn boeken te schrijven. Het was een tragedie dat in twee jaar tijd zijn vader, zijn vrouw en twee van zijn zonen kwamen te overlijden. Enkele jaren later in het jaar 1171 kwam zijn broer David om het leven. David was een koopman, die diamanten uit India importeerde. Tijdens één van zijn reizen naar India zonk het schip en hierbij verdronk David de broer van de Rambam.
Nu was de Rambam op eigen onderhoud aangewezen en zo begon hij geneeskunde uit te oefenen om zichzelf en de familie van zijn broer in onderhoud te voorzien.
In zijn vijftiger jaren werd de Rambam de persoonlijke lijfarts bij een koninklijke hoveling en vervolgens de persoonlijke lijfarts van Saladin, de sultan van Egypte en Syrië. Deze functie gaf de Rambam financiële stabiliteit en tevens meer tijd om zich aan het schrijven van zijn boeken te wijden.
Abraham de zoon van de Rambam was het enige overblijvende familielid.
De Rambam is op 20 Tevet in het jaar 1204 overleden en is in de stad Tiberias in het land Israël begraven.
De werken van de Rambam
In zijn twintiger jaren begon de Rambam, gedurende ongeveer tien jaren, zijn volumes over de Misjna te schrijven. De intentie van dit werk was om diegenen, die het Hebreeuws van de Misjna niet voldoende beheersten te begeleiden en daarom is dit werk in het Arabisch, maar wel met Hebreeuwse letters, geschreven. Arabisch was in die periode de voertaal in de wereld.De Rambam schreef vervolgens in het Arabisch het boek "Sefer haMitswot", "het boek van de mitswot". Hierin worden alle 613 geboden opgenoemd. Later is dit werk vele malen in het Hebreeuws vertaald, zelfs tijdens zijn leven is hiervan een Hebreeuwse vertaling gemaakt.
Moreh Nevuchim, Gids voor de dolenden, is een ander beroemd werk van de Rambam. Dit is een fundamenteel werk over de joodse filosofie.
De Brief van de Martelaars is een brief aan de Jeminitische Joden. Hierin worden de Jeminitische Joden, die zich toentertijd in een zeer moeilijke situatie bevonden, bemoedigd.
De Rambam heeft een "Eed voor de arts" geschreven evenals verschillende medische artikelen.
De codificatie van de Misjna is het hoofdwerk van de Rambam. De Rambam gaf dit de naam Misjneh Torah (de tweede na de Tora) mee. Dit werk bestaat uit veertien delen en het betreft een systematische codificatie van de joodse wet.
De Rambam was de eerste, die de hele mondelinge leer - de Babylonische en de Jeruzalemse Talmoed, de halachische Midrasjim, werken die door de Geonim geschreven zijn en ook kabbalistische teksten - op een logische en systematische wijze heeft ingedeeld.
De Rambam codificeerde de wetten van de sjabbat, de feestdagen, de spijswetten en de wetten voor het dagelijks joodse leven. Hij heeft eveneens een sectie over gezond eten, fitness en geestelijke gezondheid geschreven. De Rambam leert ons hier, dat al onze daden met heiligheid en met HaSjem doordrongen behoren te zijn. Hij schrijft dat de gezondheid en het welzijn van het lichaam een deel van ons dienen van HaSjem moet zijn.
De Misjneh Tora bevat ook de fundamenten van het joods gedachtengoed en geloof, emuna.
Een ander uniek component van de Misjneh Tora is, dat zij niet alleen de wetten, die het dagelijks leven betreffen bevatten, maar ook wetten die betrekking hebben op de Messiaanse periode. Voorbeelden hiervan zijn wetten van de tienden van de opbrengst van het land, wetten van het jubeljaar en wetten van de Tempeldienst.
Tot op de dag van vandaag is de Misjneh Tora van de Rambam het enige werk dat de hele corpus van de joodse wet bevat.
De Rambam legde nadruk op het belang, dat zijn werken toegankelijk en begrijpelijk zouden zijn voor alle Joden, zowel voor de Talmoedgeleerden als voor de leken. Door zijn unieke stijl en helderheid werd de Rambam bekend als "de gouden tong". Tot op de dag van vandaag worden de werken van de Rambam bestudeerd.
Gebaseerd op Maimonides: His Life and Works door Dovid Zaklikowski, Chabad.org
Jael
