Vreugde en vrees
Rabbi Nachman van Breslev leert dat "al het begin" voortvloeit uit Purim. Met andere woorden, de manier waarop iemand het Purim feest viert zet de toon voor heel het komende jaar. Hoe? Mensen denken ten onrechte dat Purim een dag is voor dronkenschap en het slechten van alle hindernissen. Het tegenovergestelde is juist waar. Ons drinken van wijn - en alleen maar wijn, geen whiskey of andere sterke alcoholische dranken - heeft tot doel onze persoonlijke heiligheid te verbeteren en het uitbreiden van onze mentale inzichten in de Tora. Met andere woorden, elk glas wijn moet ons naar een hoger niveau brengen van spirituele bewustzijn. als dat niet gebeurt, dan is het een misdaad te drinken.
Het boek Esther in de Bijbel vertelt ons in hoofdstuk 10:3 dat Mordechai de steun kreeg van de meesten van zijn broeders, namelijk, de meerderheid van het Joodse volk. Mordechai was de tzaddik van zijn generatie. Toch begrepen veel mensen hem niet. Hij was geen politicus - hij bereikte de dingen door de weg van zijn emuna en zijn geweldige gebedsinspanning. Als het Joodse volk zich had onderworpen aan Mordechai, had de definitieve verlossing in zijn tijd plaats gevonden.
Purim confronteert Mordechai met Haman. Maak je keuze tussen de emuna, de gebeden en de persoonlijke heiligheid van Mordechai en tussen de hebzucht, arrogantie en decadentie van Haman. Haman, de achterkleinzoon van Amalek, is de openbaring van wat Nachman het kwaad van Haman-Amalek noemt, dit is de destructieve onzuivere spirituele kracht van Haman en Amalek die leiden tot iedere schending van persoonlijke heiligheid en tot ketterij, het tegenovergestelde van emuna. Feitelijk is de strijd tussen de heilige kracht van Mordechai en de het kwaad van Haman en Amalek de oorlog tussen emuna en ketterij, tussen heiligheid en losbandigheid. Deze oorlog vindt in elke generatie plaats.
Nog steeds kun je je afvragen hoe Purim een voorbereiding is op Pesach en het hele komende jaar. Op Purim beginnen we met onze voorbereiding op Pesach. De spirituele voorbereiding moet voorafgaan aan de feitelijke voorbereiding. Met andere woorden, we moeten zowel de chametz van ons hart als uit ons huis verwijderen. Het kwaad van Haman-Amalek en de daarbij behorende arrogantie, ketterij en onheiligheid is het ergste type chametz dat er is. Het doet er niet toe hoe iemand ook de vloer schrobt, wanneer hij niet zijn spirituele chametz verwijdert uit zijn domein, zolang kun je geloven dat hij werkelijk chametz zal hebben in zijn domein.
Het verheven licht van Purim is het licht van de geboden tussen de mens en zijn naaste. Op Purim keert een uitgestoken hand niet leeg terug. Wij geven aan de armen. Wij geven elkaar geschenken. Deze geboden zijn allemaal bedoeld om de liefde onder de Joodse mensen te vergroten.
Purim is ook een bijzondere dag voor teshuva, een miniatuur Yom Kippur. Dit laatste woord betekent "Een dag zoals Purim." Net zoals teshuva, gebed en liefdadigheid Goddelijke compassie en verzoening inroepen op Yom Kippur, zo gaat dat ook met Purim. Toch is Purim moeilijker dan Yom Kippur. Het is gemakkelijk teshuva te doen als je vast. Het is heel wat moeilijker om teshuva te doen wanneer je tafel beladen is met delicatessen en je wijn dringt. In dat opzicht zou het goed zijn acht te slaan op het vasten van Esther om volledig teshuva te doen net zoals op Yom Kippur, zodat we Purim kunnen beginnen met zuivere en onbevlekte zielen.
Het boek Esther (Megilla Esther) is noch een geschiedenis boek noch een volksverhaal; de wijzen vloeken een ieder die de Tora op deze manier ziet. Het boek Esther is een openbaring van het koningschap van Hashem. Het woord Megilla komt van het Hebreeuwse woord megala, dat openbaren betekent. De Megilla openbaart dat er niemand anders is dan Hashem. Hashem alleen bestuurt de wereld. Ook openbaart de Megilla dat je niet alleen bent; je bent een integraal deel van het Joodse volk, net zoals Esther Mordechai beval (Esther 4:16), "Ga breng al de Joden samen."
De wonderen van Purim zijn veel verhevener dan de wonderen van Pesach. De tien plagen en het splijten van de Rode Zee tarten de natuur. De verbazende opeenvolging van de gebeurtenissen, die leidden tot onze nationale verlossing van bepaalde calamiteiten, vonden allemaal plaats binnen het kader van de wetten van de natuur. De huidige generatie kan zeggen, "Waarom zou Hashem voor mij de Rode Zee splijten?" Het is moeilijk voor een soldaat of een student om hun persoonlijke situatie in verband te brengen met de wonderen van Pesach. Toch is Purim een feestdag van spirituele opwekking omdat we allemaal Purim in verband kunnen brengen met de wonderen van Purim. We hebben ook in deze generatie de vernietiging van meer dan één Haman gezien; herinner je hoe Sadam Hussein vrees verspreidde in de Joodse harten met zijn scud aanvallen op Israel, en hoe hij werd gevangen in een tunnel als een rat en vervolgens geexecuteerd net als Haman. Beiden vielen van hun status als wereld leiders - zij het tirannen - naar miserabele gevangen in de dodencel.
Wanneer we luisteren naar het voorlezen van de Megilla moeten we aandachtig luisteren naar de onderliggende wonderen en de verlossing. We moeten er aandacht aan besteden dat alles in de wereld Hashem is. Geen enkele vijand kan een haar van het hoofd van een Jood aanraken zonder Hashem. Van hieruit gezien is elke Haman een oproep om terug te keren naar Hashem - des te meer een reden waarom teshuva met Purim het belangrijkste van de dag is. Maar teshuva op Purim is teshuva uit liefde in tegenstelling met de teshuva op Yom Kippur, dat teshuva uit vrees is. We zijn meer dan blij met de reddingen van Hashem. We eten, drinken en dansen ter ere van de Koning en niet voor de bevrediging van onze lichamen. Wij verlangen heftig naar Hem en we gebruiken elk beschikbaar ogenblik om Tora te studeren en te bidden. Dat is teshuva uit liefde.
Het spijt me dat ik moet zeggen dat veel mensen geen enkel idee hebben wat vreugde op Purim werkelijk is en wat het betekent op Purim wijn te drinken. We drinken wijn om ons spiritueel bewustzijn te verhogen. Wanneer je met elk glas wijn meer inzicht in de Tora krijgt blijf beslist drinken. Maar zo niet zet de fles dan weg! Mensen worden dronken en zondigen jegens andere mensen door hun hinderlijk gedrag, bijvoorbeeld door verkeerd taalgebruik of anders, wat de Hemel verhoede. Denk je dat het drinken van jou een mitzvah is wanneer je een andere Jood verdriet doet of hem schade toebrengt? Er bestaat niet zoiets als een mitzvah door middel van een overtreding. Iemand die agressief of gewelddadig wordt moet met Purim geen enkele slok wijn drinken. Niet alleen dat - Rebbe Nachman waarschuwt ernstig tegen plezier maken over andere mensen; Purim is daarop geen uitzondering.
Wanneer je lacht, wanneer iemand gekwetst of belachelijk wordt gemaakt moet je maar eens serieus aan zielsonderzoek gaan doen. Vreugde hebben over andermans verdriet is een teken van spirituele degeneratie.
Onze vreugde met Purim is niet de vreugde van gek doen. Koning David zegt in Psalm 2:11 "verheug u met huiver", met andere woorden we moeten ons verheugen en de vrees voor Hashem op onze voorhoofden handhaven. Rebbe Natan van Breslev zegt ons dat de wijndruif de vrucht was waarvan Adam niet mocht eten. Door wijn in heiligheid te drinken, rectificeren wij de zonde van Adam en brengen daardoor een geest van heiligheid en verlossing in de wereld. Gelukkig Purim.
Geschreven door Rabbi Arush in het Hebreeuws. Door Rabbi Lazer Brody vertaal in het Engels en door de webmaster vertaald uit het Engels.
Bron: Joy with Awe
