De geschiedenis van de Joden in Polen

Ontvangst van de Joden in Polen in het jaar 1096. geschilderd door Jan Matejko De geschiedenis van de Joden in Polen is erg rijk en omspant ongeveer 1000 jaar. Polen was ooit thuishaven voor de grootste Joodse gemeenschap in Europa en was een centrum voor de Joodse cultuur. De geschiedenis loopt van een lange periode van religieuze tolerantie en welvaart onder de Joodse bevolking tot een bijna complete vernietiging door nazi-Duitsland in de twintigste eeuw tijdens de Duitse bezetting van Polen en de Holocaust.

Vanaf de oprichting van het Koninkrijk Polen (1025) tot aan de vroege jaren van het Pools-Litouws Gemenebest (opgericht in 1569) was Polen één van de meest tolerante landen van Europa, wat betreft andere godsdiensten. Het land stond bekend als paradisus Iudaeorum (Latijn voor Joods paradijs) en was een unieke schuilplaats voor Europese Joden die vervolgd en verbannen werden uit andere landen. Tegen het midden van de 16de eeuw woonde 80% van de Joden in de wereld in Polen. Na de verzwakking van het Gemenebest en de religieuze strijd van de prostestante reformatie en de katholieke contrareformatie begon de traditionele Poolse tolerantie vanaf de 17de eeuw af te nemen. Na de Poolse Delingen en de opheffing van Polen als onafhankelijke staat aan het einde van de 18de eeuw. De Poolse Joden stonden nu onder het gezag van het antisemitische Russische Keizerrijk, het keizerrijk Oostenrijk-Hongarije en het Koninkrijk Pruisen (later Duitse Keizerrijk). Nadat Polen opnieuw onafhankelijk werd na het einde van de Eerste Wereldoorlog was het nog steeds een centrum voor de Europese Joodse wereld met één van de grootste gemeenschappen van de wereld, 3 miljoen. Antisemitisme werd echter een steeds groter probleem.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Polen verdeeld tussen nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie. In deze periode vond de verschrikkelijke genocide plaats die 90% van alle Joden vernietigde. Drie miljoen Poolse Joden vonden de dood tijdens de Holocaust en nog eens drie miljoen niet-Poolse Joden. De Tweede Wereldoorlog eiste het leven van één vijfde van de totale Poolse bevolking.

Na de oorlog verkozen de meeste van de overlevende 200.000 Joden om te emigreren uit de communistische, door Stalin beheerste Volksrepubliek Polen. Ze gingen voornamelijk naar de nieuwe staat Israël, die in 1948 uitgeroepen werd, of naar de Verenigde Staten of Zuid-Amerika. Hun vertrek werd bespoedigd door de vernieling van de meeste Joodse instituten, de pogroms die nog plaatsvonden na de oorlog en de vijandigheid van de communistische partij. Het merendeel van de nog overgebleven Joden verliet Polen eind jaren 60 door een antizionistische campagne, gesponsord door de Sovjet-Unie.

Na de val van het communistische regime in 1989 werd de situatie voor de Poolse Joden opnieuw normaal en de Joden die Pools staatsburger waren voor de Tweede Wereldoorlog mochten opnieuw Pools staatsburger worden. Religieuze instituten werden heropgericht, voornamelijk door de activiteiten van Joodse fondsen uit de Verenigde Staten. De huidige Joodse bevolking in Polen wordt geschat tussen 8000 en 12000, hoewel het effectieve aantal mensen met Joodse voorouders, inbegrepen hen die tegenwoordig niet actief verbonden zijn aan het Jodendom of de Joodse cultuur, een aantal maal hoger kan liggen.1)

  1. 1266
  2.  
  3. 1399
  4.  
  5.  
  6. 1453
  7.  
  8.  
  9. 1648
  10.  
  11.  
  12.  
  13.  
  14.  
  15.  
  16.  
  17.  
  18.  
  19.  
  20.  
  21.  
  22.  
  23.  
  24.  
  25.  
  26.  
  27. 1648
  28.  
  29.  
  30. 1700
  31.  
  32.  
  33. 1764
  34. 1768
  35. 1777
  36. 1795
  37.  
  38. 1884
  39.  
  40.  
  41.  
  42.  
  43. 1945-1946
  1. Joden mogen in Polen alleen in getto's leven. Dit is bepaald door de kerk van Berslau.
  2. In Posen (Polen) beschuldigt men de rabbijn en 13 andere Joodse leiders ervan heilige voorwerpen van de kerk te hebben ontheiligd. Men martelde deze Joden en doodde hen door ze in de synagoge op te sluiten en deze in brand te steken.
  3. De franciscaner monnik Capistrano krijgt in Polen van de koning gedaan, dat de Joden hun voorrechten ontnomen worden, omdat zij die misbruikt zouden hebben.
  4. Terwijl de Duitse Joden leefden van garen en band, venten, geld uitlenen en de exploitatie van pandjeshuizen, bloeide de joodse gemeenschap in Polen. In 1648 toen Bogdan Chmielnicki een opstand begon tegen Polen was hun aantal gegroeid tot bijna drie procent van de bevolking. Een brief uit die tijd doet verslag van de inneming van enkele steden door de opstandelingen. Ze slachtten zevenhonderd Joden af, met vrouwen en kinderen. Sommigen werden in stukken gehakt, anderen kregen opdracht kuilen te graven waarin vrouwen en kinderen levend werden begraven. De opstand eindigde met een vredesverdrag dat in 1667 werd getekend. Volgens schattingen was een kwart van de joodse bevolking omgekomen bij die opstand. Bij het verdrag van 1667 was de Oekraïne in tweeën gedeeld. In het Russische deel woonden nauwelijks duizend Joden. Ze werden snel verdreven; de Russen wensten geen Joden op hun grondgebied. Voor de Joden in Polen vormde de opstand van 1648 het begin van het einde. Direct na de bloedbaden kwam de immigratie op gang. De Joden vluchtten overal naartoe. De geplunderde joodse gemeenschappen die bleven werden door de Poolse heersers onderworpen aan een ondraaglijke belastingplicht. Duizenden zwierven van de ene stad naar de andere. Ze waren naar het westen gevlucht voor de horden van Chmielnicki en naar het zuiden voor de legers van de Zweden. 2)
  5. De Kozakken en de Oekraïners moorden tot 1656 onder leiding van Bogdan Chmielnicki 300.000 tot 500.000 Joden uit, vernietigen bijna 700 Joodse gemeenten. Duizenden Joden vluchten naar het westen.
  6. Geboorte van de grondlegger van het Chassidisme; Israël ben Eliëzer van Mesbiez in Okoppy (Polen). Op zijn zesendertigste roept hij zichzelf uit tot Baäl Sjem Tov (Heer van de Goede Naam).
  7. De eerste georganiseerde aliya (immigratie) van Joden uit Galicië en Polen.
  8. Kozakkenbenden vermoordden duizenden Joden in Polen.
  9. Tweede georganiseerde aliya van ruim 300 Poolse Joden.
  10. Polen wordt opgedeeld in Pruisen, Oostenrijk en Rusland. Er wonen hier 250.000 Joden en zij vormen ongeveer 10% van de gehele bevolking.
  11. In Katowice (Polen) vindt een grote conferentie plaats van de Zionistische beweging de "Geliefden van Zion'. Ondertussen raakt Hechler bevriend met de Joodse journalist Theodor Herzl, oprichter van de Zionistische beweging. Hechler introduceert Herzl bij Europese kopstukken, zoals de Duitse keizer. Ook schrijft Hechler "de Terugkeer van de Joden naar Palestina".
  12. Vijfhonderd Joden worden in Polen tijdens pogroms vermoord.

Moordpartijen Polen 3)

Naam
Częstochowa moordpartij
Gdańsk moordpartij
Ochota moordpartij
Praga moordpartij
Pawłokoma moordpartij
Przyszowice moordpartij Szczurowa moordpartij
Wawer moordpartij
Wola moordpartij
Datum
04-09-1939
1939
00-08-1944
04-11-1794
03-03-1945
26/28-01-1945 03-08-1943
26/27-12-1939
08-08-1944

Locatie
Częstochowa
Gdańsk (Danzig)
Warsaw
Praga, Warsaw
Pawłokoma
Przyszowice Szczurowa
Wawer
Warsaw
Doden
600-1000
10000
10000
6000
366
54-69
98
107
40000
Opmerkingen
geen
geen
geen
Gedood/gewond
geen
geen
geen
7 overleefden
geen




Aantekeningen

Home Malben

printer

De Kozakken en de Oekraïners moorden tot 1656 onder leiding van Bogdan Chmielnicki 300.000 tot 500.000 Joden uit, vernietigen bijna 700 Joodse gemeenten. Duizenden Joden vluchten naar het westen.